افزایش بی‌سابقه همسویی کشورهای عربی با مواضع ایران

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، «جنگ 7 اکتبر میان حماس و اسرائیل تحولی جدی در دیدگاه کشورهای عربی ایجاد کرده و جایگاه این رژیم را به پایین‌ترین  سطح در میان دولت‌ها و افکار عمومی منطقه تنزل داده است»؛ این فحوای جدیدترین گزارشی است که شماری از تحلیلگران غربی ازجمله «مایکل روبینز»، «ماری کلیر روشه»، «امانی جمال»، «سالما الشامی» و «مارک تسلر» بر اساس رصد تحولات میدانی و دیپلماتیک و همچنین نظرسنجی‌های صورت گرفته در برخی از کشورهای اسلامی بویژه تونس در رسانه امریکایی «فارین افرز» منتشر کرده‌اند و از سقوط تاریخی جایگاه اسرائیل در پی جنگ اخیر در غزه سخن به میان آورده‌اند. این گزارش همچنین به پیامدهای غیر قابل جبران این جنگ برای اجرای راهبرد بلندمدت ایالات متحده در روند رقابت جهانی با کشوری همچون چین اشاره می‌کند و درعین حال تصریح می‌کند که جنگ 7 اکتبر، روابط دوستانه آمریکا و شرکای عربی منطقه ای‌اش را نیز در بدترین وضعیت تاریخی قرار داده است. این گزارش متقابلاً به افزایش محبوبیت ایران در میان کشورهای منطقه به دلیلی همسویی با مواضع حماس اشاره کرده است.
 
واکاوی افکار عمومی جهان اسلام
گزارش «فارین افرز» با اشاره به هشدار اخیر«جوبایدن»، رئیس جمهور امریکا که گفته اسرائیل در حال از دست دادن حمایت جهانی بر سر غزه است اما این فقط نوک کوه یخ است، می‌گوید: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که از هفتم اکتبر به این سوی، محبوبیت هر کشوری که رابطه گرمی با اسرائیل دارد، در افکار عمومی کشورهای اسلامی با کاهش روبه‌رو شده است. این در حالی است که امریکا بیشترین سقوط محبوبیت را داشته اما متحدان خاورمیانه‌ای واشنگتن که در این چندسال روابطشان را با اسرائیل عادی کردند نیز، با کاهش محبوبیت روبه‌رو شده‌اند. همچنین احساس همراهی با ایران که مخالف آتشین اسرائیل است، رو به افزایش گذاشت. سه هفته پس از این حملات، همسویی ایران، با محمدبن سلمان ولیعهد سعودی یا محمد بن زاید رئیس امارات، افزایش پیدا کرد. این گزارش، تونس را به عنوان یکی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که در میان کشورهای عربی مسلمان همواره روی گشاده‌ای به کشورهای غربی داشته است، مثال می‌زند و می‌نویسد: تونس از نظر جغرافیایی، از پیامدهای فوری منازعه اسرائیلی- فلسطینی دور است اما در هفته‌های اخیر نسبت به رویدادهای در حال وقوع در غزه بی‌تفاوت نمانده و دیدگاه مردم این کشور نیز همانند دیدگاه مردمان دیگر کشورهای منطقه دگرگون شده است. این در حالی است که این تغییرات قابل ملاحظه بوده و بتدریج در طول هفته‌های اخیر افزایش یافته است.
 
دردسرهای بزرگ واشنگتن
این تحلیل در ادامه با تصریح بر اینکه افکار عمومی، حتی در کشورهای غیرمردم سالار نیز اهمیت دارد چرا که رهبرانشان نگران اعتراضات هستند و این چرخش‌ها در افکار عمومی، سیاست در جهان عرب و همچنین دیگر نقاط جهان را دوباره شکل می‌دهد، می‌افزاید: آمریکا و متحدان منطقه‌ای اش، موانع سخت و بزرگی برای پیگیری پیمان ابراهیم خواهند داشت. همچنین ممکن است که این جنگ باعث شود آمریکا از یک سو در رقابت رو به افزایش خود با چین و روسیه عقب بماند و از سوی دیگرروابط دوستانه‌ای را که پیش از این با متحدان عربی‌اش در خاورمیانه بویژه عربستان سعودی و امارات داشت، از دست بدهد؛ کشورهایی که تلاش می‌کنند افول منطقه‌ای خود را به طرقی غیر از اتکا به ایالات متحده جبران کنند. همچنین حمایت فزاینده‌ای که از سوی جبهه مقاومت از ایستادگی حماس صورت می‌گیرد، می‌تواند پیامدهای خطرناکی برای اسرائیل داشته باشد. جنگ علیه حماس هنوز به یک درگیری گسترده‌تر نینجامیده اما اسرائیل ناچار است که حملات حزب‌الله در لبنان را خنثی کند ضمن آنکه خاورمیانه و شمال آفریقا، مستعد بی‌ثباتی اند. تصور گسترش این حملات یا باز شدن درهای نزاع آینده، چندان دشوار نیست. برای تثبیت اوضاع منطقه، اسرائیل و متحدانش باید راهی را برای خاتمه این جنگ و سپس چرخش سریع به سمت حل و فصل صلح‌آمیز منازعه اسرائیلی- فلسطینی بیابند.

 نفرت از «بایدن»
این گزارش به آمار نظرسنجی‌هایی اشاره می‌کند که بعد از وقوع جنگ 7 اکتبر نسبت به جایگاه امریکا و اسرائیل در میان کشورهای عربی از جمله تونس صورت گرفته است. بنابراین گزارش تا پیش از جنگ اخیر، 40درصد از تونسی‌ها نگاه مثبت یا نسبتاً مثبتی به امریکا داشتند در قیاس با 56 درصدی که نگاه ناخوشایندی داشتند اما پس از شروع جنگ غزه، این وضعیت بسرعت تغییر کرد. پس از پایان کار میدانی این نظرسنجی، تنها 10 درصد تونسی‌ها، نگاهی مثبت و در مقابل 87درصد احساس ناخوشایندی نسبت به آمریکا داشتند. پیش از هفتم اکتبر، 56 درصد تونسی‌ها خواهان روابط اقتصادی نزدیک‌تری با آمریکا بودند. سه هفته بعد، این عدد به 34 درصد سقوط کرد. تونسی‌ها هیچ‌گاه احساس خوبی نسبت به بایدن نداشته اند؛ پیش از هفتم اکتبر، 29 درصدشان او را تأیید می‌کردند اما پس از شروع کارزار اسرائیل و زمانی که بایدن گفت هیچ محدودیتی برای حمایت امریکا وجود ندارد، این رقم به 6 درصد سقوط کرد. همچنین 59 درصد تونسی‌ها پس از هفتم اکتبر، مهم‌ترین سیاست امریکا در خاورمیانه را حل و فصل منازعه اسرائیلی – فلسطینی دانستند.
 
افزایش محبوبیت ایران
به اعتقاد نویسندگان این گزارش، در تغییر دیدگاه‌هایی که نسبت به کشورهای مسلمان منطقه با توجه به مواضعشان در قبال جنگ اسرائیل و حماس صورت گرفته است، بیشترین محبوبیت به جمهوری اسلامی ایران تعلق می‌گیرد. گزارش «فارین افرز» در این رابطه افزوده است: جمهوری اسلامی یک مخالف آتشین موجودیت اسرائیل است و حمله حماس را ستایش کرد. رهبر جمهوری اسلامی در هفدهم اکتبر موضعی را مبنی بر لزوم پایان بمباران غزه مطرح کرد و اقدامات اسرائیل علیه مردم غزه را «نسل‌کشی» خواند که بازتاب بسیار گسترده‌ای در جهان عرب داشت. این موضعگیری دیدگاه مردم بسیاری از کشورهای عربی حامی فلسطین را نسبت به جمهوری اسلامی تغییر داد. چنانکه پیش از حمله هفتم اکتبر حماس، تنها 29درصد تونسی‌ها نگاه مناسبی به سیاست خارجی ایران داشتند. در پایان کار میدانی این افکارسنجی، این میزان به 41درصد رسید. همسویی با دیدگاه‌های ایران درباره جنگ غزه پس از سخنان رهبری این کشور افزایش بسیار قابل ملاحظه‌ای داشت.  اما عکس این وضعیت برای اسرائیل رخ داد. جنگ اخیر اثر قابل ملاحظه‌ای بر روند اجرای توافق ابراهیم گذاشت و خوشبینی‌ها را نسبت به عادی‌سازی رابطه میان این رژیم و کشورهای عربی منطقه به وضوح کاهش داد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد طرفداری از سازش میان اسرائیل و اعراب به کمترین میزان ممکن در سال‌های اخیر رسیده است.

این گزارش در نهایت تصریح می‌کند: با تداوم حملات مستمر اسرائیل علیه مردم فلسطین، اغلب کشورهای منطقه خواهان توجه به رویکردهای دیپلماتیک برای حل این نزاع تاریخی در خاورمیانه شده اند؛ از جمله این رویکردها راه‌حل دو کشوری است که به عنوان مثال در پایان کار میدانی نظرسنجی در تونس، 50 درصد مردم این کشور از راه‌حل دو کشوری حمایت کرده‌اند و این در حالی است که شمار زیادی هم خواهان مقاومت مسلحانه در برابر اقدامات اسرائیل هستند.

منبع: ایران

انتهای پیام/